Monografija „Prespanski kod“, priča o „Izgubljenom putu“

Helsinški komitet za ljudska prava u Severnoj Makedoniji objavio je monografiju „Prespanski kod“, priča o „Izgubljenom putu“ autora Borjana Jovanovskog.

Rukopis „Prespanski kod“ u koji je postavljeno više intervjua  koji govore o bratstvima između pojedinaca i porodica različitog etničkog i vjerskog porekla koja se generacijama neguju u Prespani, a danas su prepoznata kao posebna vrednost kulture koja živi na tom području, zaista su “prespanski specifični kod”.

Autor publikacije, novinar Borjan Jovanovski, čija je porodica poreklom iz Prespe, prepoznao je vrednost bratstava kao društvene institucije u kulturno-istorijskom životu ovog kraja, pa je napravio nekoliko intervjua sa članovima  porodica koje se generacijama bratime, kako bi ovu pojavu istakao kao jednu od nosećih stubova kulture vaspitanja mlađih generacija, uzor iz prošlosti i način života Prespanaca kao osnovu za dobar suživot i međusobno uvažavanje.“ – piše u predgovoru ovoga izdanje profesor Ljupco S. Risteski.

Autor Jovanovski započinje priču o “izgubljenom putu”:

“Prespu poznajem koliko i sebe. Svaki put kada idem prema Prespi, kada stignem do sela Slivnica, odakle počinje takozvana Dolna Prespa, rado se prepustim toj jedinstvenoj lepoti koju u mislima definišem kao pitoma divljina.

Divljina jer leži u podnožju Baba planine i Galičice i kao takva je ostavljena ili, bolje rečeno, zaboravljena, u dobru i zlu, od haotičnog institucionalnog režima države kojoj pripada. I pitoma… pitoma jer je pamtim i živim u atmosferi mira i izrazitog mističnog smirenja.

Nije slučajno što se na ovim prostorima nalaze slojevi artefakata koji su hronološki naslagani jedan iznad drugog kao svedočanstvo o izuzetnoj civilizacijskoj dinamici od antike do danas, koji svedoče o prisutnosti i koegzistenciji različitih kultura“.

Monografija je objavljena u okviru projekta “Suživot nije mit – lekcije iz Dolne Prespe” koji sprovodi Helsinški odbor za ljudska prava, a dio je projekta “REKOM mreža pomirenja “, koji finansira Evropska unija.

Projekat se bavi manje poznatim kolektivnim sećanjima i trenutnim odnosima različitih etničkih i vjerskih zajednica u Sjevernoj Makedoniji. Ovaj projekat ima za cilj da iznese pozitivne primere i modele suživota u Severnoj Makedoniji, kao što je slučaj u regionu Dolne Prespe, koji bi trebalo da posluže kao primjer i inspiracija današnjim generacijama za stvaranje društvenih mehanizama koji će omogućiti da se kulturna i verska raznolikost prihvate kao šansa za izgradnju dinamičnog i kulturno bogatog društvenog okruženja.

Monografija je dostupna na makedonskom i albanskom jeziku.

MK: PDF

AL: PDF