Hiljade ljudi obeležilo godišnjicu pada Vukovara

 

Oko 50,000 ljudi iz cele Hrvatske, ali i inostranstva prisustvovalo je obeležavanju 24. godišnjice pada Vukovara u ruke Jugoslovenske narodne armije i srpskih paravojnih snaga.

 

Sven Milekić, BIRN, Vukovar

 

Čitavo hrvatsko rukovodstvo priključilo se velikom broju građana koji su u sredu odali poštu ljudima ubijenim kada je Vukvar pao nakon tromesečne opsade 1991. godine.

Komemoracija je počela ispred bolnice u blizini centra Vukovara, simbolično na mestu gde su se predali poslednji branioci grada; njih 190 kasnije je ubijeno i sahranjeno u masovnoj grobnici na Ovčari.

Političari, verski lideri, porodice žrtava, ratni veterani i obični građani odslušali su državnu himnu, kao i recitovanje patriotskih tekstova i narodnih pesama.

Zatim su se u dugoj koloni uputili do memorijalnog groblja izvan grada, gde su sahranjeni svi ubijeni tokom opsade Vukovara, na čelu sa veteranima i porodicama ubijenih i nestalih. Inače, u Vukovaru je ubijeno više od 3,000 civila i vojnika, među kojima i 86 dece.

“Vukovar je zaslužio da se ovako dostojanstveno obilježi njegova tragedija, da se prisjetimo svih poginulih, nestalih i umrlih, da preživljeli prođu ovom kolonom sjećanja”, rekao je hrvatski ministar branitelja Predrag Matić.

Na groblju su, predsednica Kolinda Grabar Kitarović i premijer Zoran Milanović, između ostalih, položili vence i zapalili sveće u znak sećanja na one koji su u stradali u Vukovaru, kao i tokom čitavog rata u Hrvatskoj od 1991. do 1995. godine.

Jedna od prisutnih žena, koja se zove Ružica rekla je za BIRN da je komemoraciji prisustvovala kao predstavnica udruženja porodica žrtava iz Metkovića na jugu Hrvatske. Kazala je da je sina izgubila na ratištu na području Dubrovnika u maju 1992. godine.

“Tužna sam i bolna, ali i ponosna što sam mogla da dođem i razgovaram sa ovim majkama [iz Vukovara] i da utešim ove majke koje su izgubile svoje sinove”, rekla je ona.

Posle opsade od strane Jugoslovenske narodne armije i srpskih paravojnih snaga, koja je trajala od kraja avgusta 1991, branitelji Vukovara predali su se 18. novembra. Nakon toga iz grada je proterano čitavo nesrpsko stnovništvo, a veliki broj ratnih zarobljenika i civila deportovan je u zatvore i logore u Srbiji.

Nakon što je četiri godine bio pod kontrolom pobunjenih Srba u Hrvatskoj, Vukovar je mirno reintegrisan u Hrvatsku prema Erdutskom mirovnom sporazumu 1996. i 1997. godine.

Međunarodni krivični sud za bivšu Jugoslaviju osudio je za ratne zločine u Vukovaru dvojicu oficira Jugoslovenske narodne armije – pukovnika Mileta Mrkšića, koji je osuđen na 20 godina zatvora i majora Veselina Šljivančanina, koji je osuđen na 10 godina. Mrkšić je umro prošle godine.

Prema presudi Haškog tribunala, Mrkšić je odlučio da 20. novembra 1991. godine povuče oficire i vojnike Jugoslovenske narodne armije, koji su čuvali ratne zarobljenike na Ovčari, što je Teritorijalnoj odbrani i paravojnim snagama omogućilo da počine brojne zločine.

U presudi se navodi da Šljivančanin “iako je bio odgovoran za bezbednost ratnih zarobljenika, i iako je posetio Ovčaru u vreme kad su oni bili zlostavljani, nije učinio ništa da zaustavi premlaćivanje ili da spreči njegovo nastavljanje”.

Sudovi u Srbiji su za ubistva na Ovčari osudili 16 osoba, uglavnom pripadnika paravojnih snaga.

 

(Objavljeno na BIRN, 18.11.2015.)