BalkanInsight: Liderët e Ballkanit mungesë vullneti politik për drejtësinë e pas-luftës

Aktivistët për një komision rajonal paralajmëruan se procesi i vendosjes së drejtësisë për krimet e kryera gjatë luftërave jugosllave ka ndaluar për shkak të mungesës së vullnetit politik.

Koalicioni për RECOM, i cili po bën fushatë për një komision rajonal të të vërtetës për ish-Jugosllavinë, paralajmëroi të enjten se procesi i përcaktimit të drejtësisë tranzicionale në rajon ka ngecur.

Arsyet e cituara për tërheqjen përfshinin mungesën e vullnetit politik për të ndjekur penalisht autorët e krimeve të luftës, institucione të dobëta shtetërore, rilindjen e politikës nacionaliste dhe thekson kufizimin e qasjes në dokumente tepër të rëndësishme që mund të zbulojnë të vërtetën.

“Ne kemi një situatë alarmante dhe e drejta për të mësuar atë që ka ndodhur në të kaluarën është braktisur totalisht,” tha Natasa Kandiç, themeluesja e OJQ-së Qendra për të Drejtën Humanitare, në një konferencë për shtyp në Beograd.

“Ne mendojmë se prioriteti ynë është të paralajmërojmë liderët e Ballkanit Perëndimor dhe Kroacisë, e cila është anëtare e Bashkimit Europian, se nuk mund të injorojnë detyrimet e tyre,” tha Kandiç.

BE-ja u kritikua gjithashtu se s’po bën mjaftueshëm për të mbështetur drejtësinë tranzicionale tani që Gjykata Penale Ndërkombëtar për ish-Jugosllavinë, ICTY, a cila u themelua për të ndjekur penalisht ata që janë përgjegjës për krimet e luftës në vitet 1990, po mbyllet.

“Kur ICTY kërkonte që vendet të lokalizonin dhe dërgonin njerëzit e akuzuar për krime lufte dhe gjenocid në Hagë (që të dilnin në gjyq), kishte një lloj mbështetjeje. Ata përdorën një politikë të shantazhit dhe mbështetja e BE-së për drejtësinë tranzicionale ishte shumë e fortë dhe efikase,” argumentoi Kandiç.

Koalicioni për RECOM ka paralajmëruar se qeveritë që janë aktualisht në pushtet në rajon nuk janë të angazhuara për të bashkëpunuar me njëra-tjetrën në interes të drejtësisë dhe për të përcaktuar të vërtetën për të kaluarën.

Zdravko Grebo, një profesor drejtësie në Universitetin e Sarajevës, tha se një takim i kryeministrave të Ballkanit Perëndimor në Sarajevë më 16 mars ishte një mundësi për ta vendosur këtë çështje në axhendën e politikanëve.

“Ky takim na ka detyruar të flasim publikisht për problemin e bashkëpunimit rajonal dhe s’mund të lejojmë që puna që kemi bërë deri më tani të humbasë,” tha Grebo në konferencën për shtyp.

Kryeministri serb Aleksandër Vuçiç ka konfirmuar se do të marrë pjesë në samitin e Sarajevës, i cili do të organizohet nga kryetari i Këshillit të Ministrave të Bosnjës dhe Hercegovinës, Denis Zvizdiç.

( Publikuar në BalkanInsight, 10. 03. 2017. )